1.1 LARRIALDI EGOERAK

Gure ingurunea leku ziurra dirudi baino zenbait gertaerek askotan denbora laburrean, larrialdi-egoerak sor ditzakete pertsona asko arriskuan jar dezaketenak.

Gertaerak izan daitezke:

• Uholdeak,
• zentral nuklear baten erradiazio-ihesa,
• merkantzia arriskutsuak daraman tren baten istripua...

Gertaeraren “LARRIALDIA’’, “BEHARREZKOAK IZANGO DIREN ARRETA’’ ETA “UZTEN DUTEN ONDORIOEN’’ arabera LARRIALDI-EGOERAK 3 mailetan sailkatzen dira:

LARRIALDI KOLEKTIBOA:

Egoera hauek zenbait biktima eragiten ditu edo zenbait pertsonen osotasuna (segurtasuna) arriskuan jartzen du.

Komunitateak dituen baliabideekin erantzun daiteke.

Adib: produktu kimikoak daramatzan kamioi baten istripua larrialdi kolektiboa da, leherketa arriskua egon daitekeelako eta hodei toxiko bat sor daiteke.

HONDAMENDIA: Pertsona askorengan du eragina, larritasuneko biktima kopuru handia sortzen du eta kalte materialak sortzen ditu.

Erantzun emateko baliabide osagarriak behar dira, baina sistema berak beregain har ditzake.

Adib: aireko-istripua, uholdeak edo atentatu terrorista.

KATASTROFEA: Hondamendi bat da baina handiagotua. Larritasunezko biktima kopuru handia eta kalte material ugari hasera batean.

Egoera denborarekin larritzen joaten da. kanpoko laguntza beharrezkoa da.

Adib: Haitiko lurrikara edo Tsunamiak

Esandako egoera hauei aurre egiteko edo erantzuteko, zenbait talde eta erakundeen parte-hartzea behar izaten da eta baliabide asko mugitu behar dira, bai giza-baliabideak eta bai baliabide-materialak.

Beharrezkoa parte-hartuko duten pertsonen artean koordinazioa egotea

Gertakaria gertatu ondoren, antolatzea eta koordinatzea ezinezkoa izango litzateke, horregatik agintariek aurrez aurretik larrialdi-planak lantzen dituzte.

ZER DA LARRIALDI PLANA?

Pertsonak arrisku kolektibo larrian daudenean eta beraien segurtasuna eta bizitza jokoan daudenean, hauei erantzunak emateko sistema bat da.

ARIKETA:

BILATU EGUNKARIETAN EDO INTERNETEN LARRIALDI EGOERA DESBERDINEN ADIBIDEAK ETA SAILKA ITZAZU IKUSITAKO ERIZPIDEEN ARABERA.

GERO DENON ARTEAN ZUZENDUKO DITUGU.

1.2 BABES ZIBILA

BARNEKO MINISTERIOAREN  babes zibila:

Helburuak:

1. AURREZ IKUSI, katastrofe edo arrisku kolektiboei.
2. BABESTU, bai pertsona eta ondasunak, egoera hauek gertatzen  direnean.
3. BERRERAIKITZEA, gertakizuna izan den eremua.

BABES ZIBILA BATZORDE NAZIONALA : Espaini estatukoa.

AUTONOMIA ERKIDEGOETAKO BATZORDEAK : Autonomia bakoitzekoa

ARIKETA 1:

ZURE AUTONOMIAKO BATZORDEAK PRESTATZEN DITUEN LARRITASUN PLANEN BURUZKO INFORMAZIOA BILATU ETA EGIN TXOSTEN BAT.

1.3. LARRIALDI-PLANAK

1.3.1.  OINARRIZKO EDUKIAK

1. AURREIKUSPENA:

• Ze gertaera larri gerta daitezkeen kalkulatzen da
• Hori gertatzeko dagoen probabilitatea
• Ze kalte eragingo lukeen
• Zein baliabide dauden horri aurre egiteko

2. PREBENTZIOA:

• Prebentzio neurriak, eta gertatuko balitz ondorioak gutxitzeko neurri prebentiboak egiten dira.

3. ESKU-HARTZEA:

• Nola erantzun beharko litzatekeen zehazten du; erantzuteko beharrezkoak diren bai giza eta material baliabideak, talde bakoitzak nola erantzun beharko lukeen, ze koordinazio mekanismo ezarriko diren,...

4. ERREHABILITAZIOA:

• Eremua berreskuratzeko egin beharrekoa zehazten du.

★   KONTUAN IZAN!!

Larrialdi-planak EZ dira agiri itxiak, aldizka berrikusi eta eguneratu behar dira.

Gauzatuko balitz o balira, emaitza ebaluatu behar da, beharrezkoak diren hobekuntzak ezartzeko.

1.3.2 LARRIALDI-PLAN MOTAK

BABES ZIBILEKO PLANAK:

• Administrazio publikoak egindakoak
• Eremu geografiko zehatzak erantzungo ditu: udalaren planak, autonomikoa, estatala,...

AUTOBABESERAKO PLANAK:

• Enpresak, zentroak,... ( merkataritza-gune bat, jolas-parke bat…) landutako planak dira.
• Enpresa batek egindakoak dira baina Babes Zibilaren ildoak jarraituz.

ARIKETA 2 :

BILATU AZKEN URTEETAN GERTATUTAKO HONDAMENDI ETA KATASTROFEEN ADIBIDEAK

ARIKETA 3 :

EXPLIKATU ZEHATZ-MEHATZ ZERTAN DESDERDINTZEN DIRA BABES ZIBILEKO PLANAK ETA AUTOBABESERAKO PLANAK

BABES ZIBILEKO PLANAK

Oinarrizko planak:

• Gerra egoerak
• Larrialdi nuklearra

Plan bereziak:

• Uholdeak

• Baso suteak

• Lurrikarak

• Merkantzia arriskutsuen garraioa

• Sumendiak

• Substantzia arriskutsuak esku hartzen duten istripu larriak

Lurraldeko Planak:

Autonomikoak

Supraautonomikoak

Munizipalak

Supramunizipalak

1.4.1. LURRALDEKO PLANAK

- Eremu zehatz batean gerta daitezken arrisku guztien aurrean egiten da.

- Gerta daitezkeen arrisku guztien baloraziotik abiatzen dira

- Jarduerak diseinatzen dituzte arriskua gertatuko balitz

*2 dira garrantzitsuenak:

UDALEKO PLANAK

-       Udalaren eremuan mugatuta

-       Udal danak izatea ez da beharrezkoa (autonomi erkidegoak erabakitzen du)

-       ‘’Udaleko larrialditako oinarrizko plana” izendatzen da (PBEM plan basico de emergencia municipal.

http://www.donostia.eus/info/ciudadano/planesalerta.nsf/fwHome?ReadForm&idioma=eus&id=A336670442424

• Txomin eta Martuteneko bizilagun guztiei zuzendutako gomendioak
• Elurrak 2014-15
• 2014ko abenduaren 1etik 2015ko martxoaren 31ra arte egongo da indarrean. Larrialdietarako deitu 112ra (Sos Deiak- Suhiltzaileak) edo 092 ra (Udaltzaingoak).

PLAN AUTONOMIKOAK

-       Autonomia erkidego bateko lurraldea mugatzen duten planak dira

-       Autonomi erkidego danak behartuta larrialdi planak izatea

-       Babes Zibileko Batzorde Nazionalak homologatuko ditu

★   INDARREAN DAUDEN PLAN AUTONOMIKOAK

★   Euskadi: LABI (izena du)

★   18/11/1996: homologazio data

ARIKETA 4:

BILATU LABI BURUZKO INFORMAZIOA http://www.interior.ejgv.euskadi.eus/r42-aecon01/eu/contenidos/informacion/planes_labi/eu_doc/labi.html

ARIKETA 5:

BILATU 17 AUTONOMI DESBERDINEN LURRADEKO PLANEN IZENAK ETA HOMOLOGAZIO DATAK

EGIN TAULA BAT

ANDALUCIA	PTAND	17 – 12 -1998
BALEARES	---------	----------
ARAGON	PROCITER	04 – 12 -1995

1.4.2 LARRIALDI PLAN BEREZIAK

-       Arrisku zehatz batzuetarako diseinatzen dira

-   Metodo zientifiko eta tekniko egokiak behar dira, ebaluatzeko eta tratatzeko

Bi plan berezi desberdin bereizten dira:

●      OINARRIZKO PLANAK

-       Gerra egoera

-       Larrialdi nuklearra

Bi egoera hauetatik eratorritakoak

Estatuaren agintean daude

➢   Gerra egoeratik eratorritako arriskuak

Babes zibilaren planifikazioa:

- Populazioaren Autobabesa: biztanleari informazioa eman arrisku egoeran zer egin jakiteko, eraikuntzak babestu,...

-       Alarma zerbitzua

-       Babeslekuak: prestatu, hornitu…

-       Biztanleriaren ebakuazioa

-       Laguntza, erreskatea eta salbamendua

➢   Larrialdi nuklearraren arriskua

-       Arrisku nuklearraren aurrean indarrean dagoen plana PLABEN izeneko da, Plan Basico de Emergencia Nuclear

-       PLABENek erantzuna ematen du zentral nuklearraren kanpoan

-       Zentral nuklearraren barruan beste plan batzuk dituzte indarrean

-       PENBU, Garoñako zentral nuklearreko kanpoaldeko larrialdi plana

ARIKETA 6:

BILATU NON DAUDE INDARREAN HURRENGO PLANAK:

PENBU:

PENCA:

PENGUA:

PENTA:

PENVA:

PENCRA:

●      PLAN BEREZIAK

-       Hauek aurreikus daitezken larrialdiei aurre egiteko daude diseinatuta

-       Behar izango luketen lurralde eremuetan ezarri behar dira gutxienezkasu hauetako:

Uholdeak.

Baso-suteak.

Lurrikarak.

Sismoak.

Sumendiak.

...

Plan berezietan bereiz ditzakegu:

●      AUTONOMIA ERKIDEGOKOAK

●      ESTATUTOKOAK

Babes Zibilak ezarritako ildoak bete behar dituzte

ARIKETA 7:

SARTU ESTATUKO BABES ZIBILAKO WEB ORRIAN (WEB DE LA DIRECCION GENERAL DE PROTECCION CIVIL )

   http://www.proteccioncivil.es/web/dgpcye/mercancias-peligrosas-planes-especiales

ETA BILATU ZERTAZ DATZATEN HURRENGO PLAN BEREZIAK, NONGO ETA ZERTARAKO DIRA  ETA NOIZ IZAN DIRA HOMOLOGATUAK:

PROCIMER

MERBEPAL

PLATECA

TRANSCANT

MPCyL

PETCAM

TRANSCAT

TRANSCAEX

TRANSGAL

TRANSNA

PLAMERPA

TRANSMUR

SISMICAT

INUNCAT

INUNCyL

PRICAM

NUNCAEX

PLANINPA

INUNMUR

ARIKETA 8:

ZERTAN DESBERDINTZEN DIRA PLAN BEREZIAK ETA LURRALDEKO PLANAK?

ARIKETA 9:

ZER ESAN NAHI DU PLAN BAT ILDOA DELA?

ARIKETA 10:

BILATU INFORMAZIOA: ZURE AUTONOMI ERKIDEGOAN ZEIN PLAN BEREZI ETA LURRALDEKO PLANAK DAUDE.

ARIKETA 11:

LOKALIZATU MAPA BATEAN ESPAINAN DAUDEN ZENTRAL NUKLEARREN KOKAPENAK. ZURE USTEZ, ZERGATIK DIRA ESTATUKO KONPETENTZIAK?

1.5. AUTOBABESERAKO PLANAK

- Larrialdien aurrean (estadio bat, merkataritza-gunea,...) bete beharreko neurri prebentiboak dira.

-       Plan hauek arriskuen:

-       Identifikazioa

-       Ebakuazioa

-       Prebentzioa

-       Babes neurriak…   zehaztuko dituzte

1.5.1 AUTOBABESERAKO PLANEN ARAUDIA

-       Autobabeserako Oinarrizko Araudiak (NBA: Norma Basica de Autoproteccion) zehazten du :

-       Zein jardueretan izan behar duen autobabeserako plana

-       Nola burutu behar diren

-       Autonomia Erkidegoek bere eremuan dauden Autobabeserako Planen erregistroa izan behar dute

1.5.2 AUTOBABESERAKO PLANAK IZAN BEHAR DUTEN ZENBAIT JARDUERA

NBA-n jasotzen da zein jarduerek izan behar duten autobabeserako plana

Guk zenbait jarduera azpimarratuko ditugu:

●      Ikuskizun publikoak eta jolas-jarduerak

Ondorengo ezaugarriak betetzen dituzten leku, esparru eta instalazioak izan behar dute:

-       2000 pertsona edo gehiago sartzen diren barrunbe itxiak

-       2500 pertsona edo gehiagoko edukiera duten barrunbe itxi desmuntagarriak

-       20.000 pertsona edo gehiagoko edukiera duten estalperik gabeko guneak.

-        

●      Osasun jarduerak

-       200 ohe edo gehiago duten osasun-establezimenduetan edo 2000 pertsona baino gehiago dutenetan

-        

●      Irakaskuntza jarduerak

2000 pertsona edo gehiago duten pertsonetan eta bertan adimen-urritasuna edo urritasun-fisikoa duten pertsonak baldin badaude

●      Zahar egoitzak

-       Zahar egoitzak, eguneko egoitzak, urritasun fisiko,... orokorrean 100 pertsona edo gehiago badaude bere kabuz ezin dutenak atera.

-       Beste jarduerak

★  KONTUAN IZAN!!!

Autobabeserako planak, zentro batek ohiko jarduerei zuzenduak daude.

Ohikoa ez den beste jarduera bat egiten bada:

-       Beste segurtasun baliabide batzuk

-       Osasun-laguntza bereziak jarri beharko dira

Adib: Futbol estadio batean kontzertu bat egiten bada, arrisku maximoa duen partidu bat jokatzen denean,...

ARIKETA 12:

ZEIN HELBURU DAUZKATE AUTOBABESEKO PLANAK? JARRI 5 ADIBIDE